Bao chùm hay bao trùm: Giải đáp chính tả từ Viện Ngôn ngữ học
Bao trùm hay bao chùm – đâu mới là cách viết chuẩn xác theo quy chuẩn ngôn ngữ tiếng Việt hiện nay? Không ít người vẫn nhầm lẫn khi gặp cặp từ này. Câu trả lời đúng là bao trùm. Hãy cùng VJOL khám phá lý do vì sao sự nhầm lẫn này lại phổ biến đến thế!
Bao trùm hay bao chùm đúng chính tả?
Từ đúng chính tả là “bao trùm” với âm cuối là “tr-ù-m”. Đây là cách viết được các từ điển tiếng Việt chính thống ghi nhận và công nhận.
Lý do dễ nhầm lẫn chủ yếu do âm “tr” và “ch” phát âm có phần tương đồng trong một số giọng địa phương. Nhiều người cũng dễ liên tưởng đến từ “chùm nho” hoặc “chùm hoa” nên viết nhầm thành “bao chùm”. Để tránh nhầm lẫn này, bạn có thể sử dụng các công cụ kiểm tra chính tả online để xác minh cách viết đúng của từ “bao trùm” trong các văn bản quan trọng.
Bao trùm nghĩa là gì?
“Bao trùm” là động từ có nghĩa là che phủ toàn bộ, bao quanh một cách hoàn toàn, không để lộ phần nào. Từ này thường dùng để diễn tả sự che phủ rộng khắp, toàn diện.
Trong ngữ cảnh rộng hơn, “bao trùm” có thể diễn tả sự bao gồm tất cả, không bỏ sót phần nào. Ví dụ như chính sách bao trùm toàn dân, tầm nhìn bao trùm toàn cầu.
Từ này cũng có thể mô tả sự lan tỏa, phủ kín một khu vực hoặc phạm vi nào đó một cách triệt để và không có khoảng trống.
Từ “bao trùm” có nguồn gốc từ tiếng Việt, được hình thành từ việc kết hợp “bao” (bao quanh, bao bọc) và “trùm” (che phủ, đậy kín) để tạo ra ý nghĩa nhấn mạnh về sự che phủ hoàn toàn.
Ví dụ về cụm từ bao trùm:
- Màn sương bao trùm cả thung lũng vào sáng sớm.
- Chính sách y tế bao trùm toàn dân được triển khai.
- Bóng tối bao trùm khu rừng khi màn đêm buông xuống.
- Kế hoạch kinh doanh bao trùm nhiều lĩnh vực khác nhau.
- Làn khói bao trùm toàn bộ khu vực bị cháy.
- Tầm nhìn chiến lược bao trùm cả thị trường quốc tế.
- Âm thanh bao trùm khắp hội trường lớn.
- Hệ thống an ninh bao trùm toàn bộ tòa nhà.
Qua các ví dụ trên, ta thấy “bao trùm” thường được sử dụng để diễn tả sự che phủ, bao quanh hoàn toàn một khu vực, phạm vi hoặc đối tượng nào đó mà không bỏ sót phần nào.
Bao chùm nghĩa là gì?
Nhiều người hiểu nhầm “bao chùm” cũng có nghĩa tương tự như “bao trùm”, tuy nhiên đây là cách viết sai chính tả không được thừa nhận trong từ điển tiếng Việt.
Cụm từ “bao chùm” sai vì nhầm lẫn âm “tr” thành “ch”. Mặc dù “chùm” có nghĩa là cụm, nhóm (như chùm nho) nhưng không kết hợp với “bao” tạo thành từ ghép có nghĩa che phủ.
Bảng so sánh bao trùm và bao chùm
| Yếu tố | Bao trùm | Bao chùm (sai) |
|---|---|---|
| Phát âm/Chính tả | /bao trùm/ | /bao chùm/ (sai) |
| Ý nghĩa | Che phủ toàn bộ, bao quanh hoàn toàn | Không có nghĩa (từ sai) |
| Từ điển | Có trong từ điển | Không có trong từ điển |
| Ngữ cảnh sử dụng | Dùng để mô tả sự che phủ, bao gồm toàn diện (ví dụ: “sương mù bao trùm khắp thung lũng”) | Không sử dụng |
| Nguồn gốc từ vựng | Tiếng Việt thuần túy, từ “trùm” nghĩa là phủ kín, che kín | Do nhầm lẫn chính tả với “tr” và “ch” |
| Thuộc loại | Động từ | Không xác định |
Phương pháp ghi nhớ bao trùm đúng và nhanh gọn
Để ghi nhớ cách viết đúng “bao trùm”, bạn cần phân biệt rõ âm “tr” và “ch”. “Bao trùm” có âm “tr” liên quan đến việc “trùm lên”.
- Phương pháp ngữ cảnh: Liên tưởng “bao trùm” với “trùm kín”, “trùm đầu” – tất cả đều có âm “tr” và liên quan đến việc che phủ từ trên xuống.
- Phương pháp so sánh từ gốc: So sánh với từ “trùm kín” để nhớ âm đúng là “trùm” chứ không phải “chùm”.
- Phương pháp từ điển: Tra cứu trong từ điển Việt Nam để xác nhận cách viết “bao trùm” là chính xác, không có “bao chùm”.
- Mẹo ghi nhớ âm vị: Nhớ rằng “trùm” có âm “tr” liên quan đến hành động che phủ từ trên xuống, khác với “chùm” có âm “ch” liên quan đến sự tập hợp.
Xem thêm:
- Trang trãi hay Trang trải đúng chính tả? Nghĩa là gì?
- Kỹ tính hay kĩ tính là đúng chính tả? Cách dùng từ chuẩn
Tổng kết”Bao trùm” là cách viết chính xác để diễn tả sự che phủ toàn bộ, bao quanh hoàn toàn. Nguyên nhân dễ viết sai thành “bao chùm” là do nhầm lẫn âm “tr” và “ch”. Cách nhớ đơn giản: liên tưởng “bao trùm” với “trùm kín”, đều có âm “tr” và liên quan đến việc che phủ.
