Bác Học là gì? 🎓 Nghĩa, giải thích trong giáo dục

Bác học là gì? Bác học là người có học vấn uyên bác, hiểu biết sâu rộng về một hoặc nhiều ngành khoa học. Từ này cũng dùng như tính từ để chỉ những gì mang tính chất khoa học, chuyên sâu, không bình dân. Cùng VJOL tìm hiểu nguồn gốc, cách dùng và các ví dụ cụ thể về từ “bác học” ngay sau đây!

Bác học nghĩa là gì?

Bác học trong tiếng Việt có hai cách dùng chính:

Khi là danh từ, bác học nghĩa là người học rộng, hiểu biết sâu về một hoặc nhiều ngành khoa học. Ví dụ: Nhà bác học Pavlov, nhà bác học Einstein. Đây là những cá nhân có đóng góp lớn cho khoa học và nhân loại.

Khi là tính từ, “bác học” chỉ những gì theo lối chuyên sâu, có tính chất khoa học, khó hiểu, không bình dân. Ví dụ: văn chương bác học (đối lập với văn chương bình dân), ngôn ngữ bác học.

Trong đời sống, từ bác học thể hiện sự tôn vinh đối với trí tuệ và sự cống hiến cho tri thức nhân loại.

Nguồn gốc và xuất xứ của bác học

Từ “bác học” có nguồn gốc từ tiếng Hán Việt, trong đó “bác” (博) nghĩa là rộng lớn, phong phú và “học” (學) nghĩa là học vấn, tri thức. Khi ghép lại, từ này mang nghĩa người có học vấn rộng, thông hiểu nhiều lĩnh vực.

Sử dụng “bác học” khi muốn nói về người có kiến thức uyên thâm, hoặc mô tả những công trình, tác phẩm mang tính chất khoa học, chuyên sâu.

Bác học sử dụng trong trường hợp nào?

Bác học được dùng khi nói về các nhà khoa học nổi tiếng, những người có đóng góp lớn cho tri thức. Ngoài ra, từ này còn dùng để phân biệt văn hóa, ngôn ngữ chuyên sâu với văn hóa bình dân, đại chúng.

Các ví dụ, trường hợp và ngữ cảnh sử dụng bác học

Dưới đây là một số tình huống thực tế giúp bạn hiểu rõ cách dùng từ “bác học” trong giao tiếp:

Ví dụ 1: “Nhà bác học Marie Curie là người phụ nữ đầu tiên đoạt giải Nobel.”

Phân tích: Dùng “bác học” như danh từ để tôn vinh người có đóng góp khoa học vĩ đại.

Ví dụ 2: “Trước khi có văn chương bác học, đã có một nền văn chương bình dân.”

Phân tích: Dùng “bác học” như tính từ để chỉ loại văn chương chuyên sâu, có tính chất hàn lâm.

Ví dụ 3: “Ông ấy nói chuyện toàn ngôn ngữ bác học, người thường khó hiểu.”

Phân tích: Chỉ cách dùng từ ngữ chuyên môn, phức tạp, không phổ thông.

Ví dụ 4: “Các nhà bác học đã nghiên cứu và tìm ra vắc-xin phòng bệnh.”

Phân tích: Nói về những người có trình độ cao, nghiên cứu khoa học chuyên sâu.

Ví dụ 5: “Đó là một công trình nghiên cứu bác học, đòi hỏi kiến thức chuyên ngành.”

Phân tích: Mô tả công trình có tính chất khoa học, hàn lâm, không dành cho đại chúng.

Từ trái nghĩa và đồng nghĩa với bác học

Để hiểu rõ hơn về bác học, hãy tham khảo bảng từ đồng nghĩa và trái nghĩa dưới đây:

Dịch bác học sang các ngôn ngữ

Kết luận

Bác học là gì? Tóm lại, bác học là từ chỉ người có học vấn uyên thâm hoặc mô tả những gì mang tính chất khoa học, chuyên sâu. Hiểu đúng nghĩa giúp bạn sử dụng từ này phù hợp trong văn viết và giao tiếp hàng ngày.