Trên cơ sở phân tích khái quát về bối cảnh ra đời của Cộng đồng ASEAN, bài viết nhận diện, phân tíchvà tổng hợp những đặc thù rõ nét nhất trong toàn bộ cơ chế hợp tác của ASEAN, gồm các đặc thù trong: 1) mô hình liên kết, 2)sự “thống nhất trong đa dạng” và định hướng phát triển, 3) bộ máy tổ chức, 4) phương thức ra quyết định, 5) chênh lệch khoảng cách phát triển giữa các quốc gia thành viên và 6) Pháp luật Cộng đồng ASEAN.