Bài nghiên cứu này tập trung phân tích thực trạng phát triển kinh tế TP.HCM qua gần 30 năm thực hiện đường lối đổi mới kinh tế, xác định vị trí, vai trò của kinh tế TP.HCM so với cả nước và các yếu tố tác động đến phát triển kinh tế TP.HCM. Phương pháp phân tích trong bài viết là phương pháp định tính mô tả số liệu và so sánh các chỉ số phát triển. Nguồn số liệu sử dụng chủ yếu là số liệu thứ cấp lấy từ Niên giám Thống kê Việt Nam, Niên giám thống kê TP.HCM trong giai đoạn (1990/2000/2005- 2013). Kết quả nghiên cứu cho thấy TP.HCM vẫn còn giữ vai trò trung tâm kinh tế lớn nhất cả nước, đóng góp trên 20% GDP, trên dưới 1/3 ngân sách quốc gia. Tốc độ tăng trưởng kinh tế của TP.HCM cao hơn từ 2% - 3 % mỗi năm so với cả nước, thu nhập bình quân đầu người của TP.HCM cao hơn gấp hai lần cả nước và tỷ lệ nghèo cũng thấp nhất. Những yếu tố đóng góp tích cực vào tăng trưởng kinh tế TP.HCM là yếu tố vốn và lao động, thể hiện ở chỗ hiệu quả đầu tư qua chỉ số ICOR thấp hơn trên 1,5-1,78 lần và NSLĐ tăng hơn hai lần NSLĐ cả nước, đóng góp của yếu tố vốn và lao động trong tăng trưởng kinh tế cao. Tuy nhiên, kinh tế TP.HCM có những dấu hiệu cho thấy sự phát triển kinh tế TP.HCM thiếu tính bền vững gồm (1) xu hướng xuất khẩu và đầu tư nước ngoài đang phát triển chậm lại; (2) xu hướng khu vực công nghiệp cũng đang giảm dần về tỷ trọng đặc biệt là các ngành công nghiệp trọng yếu có hàm lượng công nghệ cao phát triển còn chậm; (3) chất lượng môi trường đô thị, môi trường sống ngày càng xuống cấp hạn chế tốc độ tăng trưởng GDP xanh; (4) yếu tố năng suất tổng hợp (TFP) đang có xu hướng giảm dần và có đóng góp rất thấp trong tăng trưởng kinh tế TP.HCM. Trên cơ sở các kết quả phân tích bài viết đã đưa ra các kiến nghị phát triển kinh tế bền vững cho TP.HCM trong giai đoạn tới.